Θέλω να γράψω κι άλλα για την Αφρική....

Τι ταξίδι κι αυτό...!

Νομίζω ότι όλοι μας κάποια στιγμή αξίζει να τολμάμε τέτοια ταξίδια. Να ξεβολευόμαστε λίγο - λέω λίγο γιατί θέλει κότσια για να ξεβολευτείς ολοκληρωτικά έστω και για 10 μέρες! - για να επανακαθορίζουμε τις προτεραιότητές μας, για να εκτιμάμε τα δεδομένα για μας, για να γινόμαστε πιο ουσιώδεις, πιο ανθρώπινοι...

Δε λέω, είμαι άνθρωπος του δυτικού - λέμε τώρα - κόσμου. Απολαμβάνω τα του "πολιτισμού". Ζω σε ένα ωραίο σπίτι, με "φως-νερό-τηλέφωνο-ίντερνετ", οδηγάω αμάξι 3ετίας, στέλνω την κόρη μου σε ιδιωτικό, έχω το λάπτοπ και το ipod μου, μπορώ και κάνω διακοπές,  έχω την πολυτέλεια να ταξιδεύω στην Ελλάδα και στον κόσμο - ιδιωτικά και επαγγελματικά, ξοδεύω τα χρήματα μου σε cds και βιβλία, τρώω σε gourmet εστιατόρια όποτε θέλω, πηγαίνω θέατρο και σινεμά - αν και τελευταία ό,τι βλέπω το βλέπω από το Nova ;-( -  μ' αρέσει να κάνω δώρα απλόχερα στους φίλους και την οικογένειά μου, πριν απ΄ όλα αυτά σπούδασα αυτό που ήθελα στο εξωτερικό - δεν το εξάσκησα ποτέ για βιοπορισμό, ερωτεύτηκα, ξαναερωτεύτηκα, παντρεύτηκα, το μετάνιωσα, το εκτιμώ, τον αγαπώ - κι εκείνον και μας μαζί, κακομαθαίνω την κόρη μου, κακομαθαίνω κι εμένα με μια οικιακή βοηθο κι ενίοτε σκέφτομαι πως θέλω κι άλλα, πως αλλιώς θα έπρεπε να είναι...

- Τα είχα όλα μια φορά κι ήθελα παραπάνω....

Ναι, έτσι είναι! Πόσο εύστοχο! Μόνο που εγώ δε θέλω να σε χάσω....

Στην Αφρική πεθαίνουν ακόμα παιδιά από τέτανο. Ακούγεται αστείο σε μας τους δυτικούς γιατί στο δικό μας κόσμο δεν υπάρχει πια αυτή η ασθένεια. Εκεί όμως συνεχίζει να σκοτώνει.

Στην Αφρική τα κορίτσια είναι προγραμματισμένα για κλειτοριδεκτομή (female genital mutilation). 80% των κοριτσιών ακόμα και σήμερα περνούν από αυτή την εξευτελιστική, επίπονη, απάνθρωπη κι επικίνδυνη διαδικασία (δε θυμάμαι αυτή τη στιγμή το ποσοστό θνησιμότητας από αυτή την πρακτική).

Στην Αφρική σε πολλά χωριά και πόλεις οι άνθρωποι δεν έχουν ρεύμα, δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό.

Στην Αφρική πεθαίνουν ακόμα παιδιά από την ασιτία, από μολυσμένο νερό, από θανατηφόρα τσιμπήματα κουνουπιών.

Στην Αφρική ακόμα και σήμερα το ποσοστό HIV είναι πολύ μεγάλο.

Στην Αφρική πολλά παιδιά δε βρίσκουν ποτέ το δρόμο για το σχολείο.

Στην Αφρική πολλά παιδιά δεν δηλώνονται ποτέ στα επίσημα αρχεία του κράτους, άρα δεν υπάρχουν για το κράτος, άρα είναι πολύ πιο εύκολο να τα κλέψεις και να τα εκμεταλλευτείς.

Στην Αφρική τα παιδιά έχουν όπλα, τα κορίτσια γίνονται μητέρες πολύ νωρίς. Εκεί τα παιδιά παύουν γρήγορα να είναι παιδιά.

Στην Αφρική ο ήλιος καίει δυνατά - κι εμείς οι "δυτικοί" ψάχναμε σκιά απεγνωσμένα και καπέλα και γυαλιά ηλίου.

Η Αφρική.....

Η ταλαιπωρημένη και ξεζουμισμένη από τους αποικιοκράτες - παλιότερους και σύγχρονους -  Αφρική....Η πληγωμένη από τους λευκούς Αφρική - κι όμως τα παιδάκια θέλανε τόσο πολύ να μας αγγίξουν και να φωτογραφηθούν μαζί μας...Η καταπράσινη Αφρική από τη μια και η θεόξερη Αφρική από την άλλη. Πόσες εναλλαγές....! Η θυμωμένη Αφρική που κάθε φυλή της ψοφάει για έλεγχο και εξουσία. Η Αφρική βορά στα χέρια των δανειστών-εκμεταλλευτών της. Η ματωμένη - αυτόχειρας Αφρική....

Ήταν μια μέρα γιορτινή η Πέμπτη 23 Σεπτέμβρη 2010 σ'ένα χωριό στην Αφρική. Είδα όμορφα και ζωηρά μωρά χάρη στις προσπάθειες ενός πραγματικά σπουδαίου διεθνούς οργανισμού: της Unicef. Εκείνη την μέρα είδα ένα ολόκληρο χωριό να γιορτάζει τη ζωή, να προστατεύει τα μωρά του, να καμαρώνει γι' αυτά, να είναι ευγνώμων στους γιατρούς και την αυτοθυσία τους. Εκείνη την μέρα είδα χαμογελαστά παιδιά να μας κοιτάνε στα μάτια και να μας χαρίζουν ένα τεράστιο χαμόγελο.Τότε αισθάνθηκα λίγη, τότε αισθάνθηκα παράξενα και αδίκως προνομιούχα - κι ας είναι πολλά πράγματα κεκτημένα,  το ξέρω.

Ανταπέδωσα κάθε χαμόγελο, άγγιξα όποιο χέρι μου απλώθηκε, έβγαλα όσες φωτογραφίες μου ζητήθηκαν κι άλλες τόσες, ρώταγα ονόματα - τα ξέχναγα αμέσως μετά!, χάιδευα υπέροχα κεφαλάκια, κράτησα κι ένα όμορφο ήρεμο μωρό που δεν ξεκόλλαγε τα μάτια του από πάνω μου!

Γύρισα γεμάτη εικόνες, σκέψεις, υποσχέσεις....

Γύρισα πιο γεμάτη, πιο ώριμη σίγουρα και πιο προσγειωμένη.

Ταυτόχρονα θύμωσα, άδειασα, έκλαψα. Για την Αφρική, για μένα, ποιος ξέρει;

Μάλλον για όλα...

Στο επαναγράφειν....

Θέλω να γράψω για την Αφρική....

Θέλω να γράψω για την Αφρική. Ίσως να γράψω σήμερα κάτι, αύριο κάτι άλλο και πάει λέγοντας...
Μόλις γύρισα από ένα 5νθήμερο ταξίδι στην Ακτή Ελεφαντοστού και το μόνο που έχω να πω είναι ότι είμαι τυχερή που το έζησα. Θα πήγαινα ποτέ στην Ακτή Ελεφαντοστού; Ίσως όχι. Μάλλον όχι. Υπήρξε όμως καλός λόγος (θα μιλήσω και γι' αυτό αργότερα) κι ήταν μέσα στις "υποχρεώσεις" μου τις επαγγελματικές - τι ωραίο να έχω τέτοιες "υποχρεώσεις"....

Πήγα λοιπόν σε μια όμορφη γη. Σε μια πλούσια κι ευλογημένη γη. Ταξίδεψα στην υπέροχη ενδοχώρα. Πέρασα μέσα από πόλεις και χωριά. Πέρασα μέσα από την καθημερινότητα ενός λαού, μια δύσκολη και σκληρή για τα μάτια ενός δυτικού καθημερινότητα. Είδα πως είναι τα κακαόδεντρα κι οι τερμιτοφωλιές - έμοιαζαν με όμορφα κάστρα στην άμμο...Είδα παιδιά αδικημένα, παιδιά πληγωμένα, παιδιά που σταμάτησαν νωρίς να είναι παιδιά. Περπάτησα ανάμεσα σε λάσπες και κατοικίδια ζώα που βρίσκονταν ανάμεσά μας. Χάθηκα στα σύννεφα που σκοτείνιαζαν τον ουρανό και μας ανακούφιζαν από την φριχτή ζέστη. Υπέφερα από την υγρασία και την αίσθηση του να κολλάς ολόκληρος κι ας βγήκες μόλις από το μπάνιο - ναι! είχαμε μπάνιο εμείς! Χάζευα τους πολύχρωμους πάγκους με τα φρούτα και τα λαχανικά αυτής της γης - κρίμα που δε μπορούσα να τα δοκιμάσω (δεν πρέπει λένε οι ταξιδιωτικές οδηγίες και καλά κάνουν). Δροσίστηκα από τα ορμητικά νερά των καταρρακτών του Μαν.  Δοκίμασα αυτά που απλόχερα μας προσέφεραν κι έφαγα με τα χέρια όπως οι ίδιοι - δε μ' ένοιαξε καθόλου. Αισθάνθηκα ανασφάλεια περπατώντας στους χωματόδρομους της παραγκούπολης του Αμπόμπο στην περιοχή του Αμπιτζάν. Πνιγόμουνα από την άσχημη μυρωδιά από το κακοσυντηρημένο ή και πρωτόγονο αποχετευτικό δίκτυο στην πρωτεύουσα σε συνδυασμό με την υγρασία. Ανέπνεα την γη στην επαρχία του Μαν, στην περιοχή με τα 18 βουνά. Είδα παιδιά που θέλανε απεγνωσμένα να μας αγγίξουν. Παιδιά χαμογελαστά. Παιδιά που ικανοποιούνται με τόσο λίγα. Ένιωσα πολύ τυχερή για όσα έχω και πολύ κακομαθημένη ταυτόχρονα. Άκουγα για φαινόμενα, ασθένειες και στατιστικές και μου ερχότανε να κλάψω. Είδα την σπουδαία δουλειά ανθρώπων που έχουν αφιερωθεί ολοκληρωτικά στο να βοηθήσουν τους συνανθρώπους τους και τα αποτελέσματά της προσπάθειας και συγκινήθηκα και ξέρω - όπως κι εκείνοι πολύ καλά - ότι έχουν πολύ δρόμο ακόμα.

Άκουσα και μουσικές της Αφρικής. Ένιωσα το ρυθμό να με διαπερνά κι ας μην μπορούσα να τον χορέψω. Ένιωσα τη ζεστασιά των ανθρώπων.

Ένιωσα όμως και περήφανη. Ήμουν μέλος μια ελληνικής αποστολής της unicef με επικεφαλής την αγαπημένη μου Ελευθερία ως πρέσβειρα της unicef από την Ελλάδα, η οποία ήταν ουσιαστική στο ρόλο της, ήταν ουσιαστικά εκεί. Πάντα ακριβής. Πάντα ακριβή.

Θα πω κι άλλα, άλλο βράδυ. Νιώθω το σώμα μου πολύ κουρασμένο, το μέσα μου όμως είναι ανάλαφρο. Θα γράψω πάλι, θα γράψω κι άλλα. Είναι ανάγκη προσωπική....

Mute...

Οι μέρες μου φεύγουν βουβές...δεν έχουν τραγούδια, δεν έχουν μουσικές....δεν υπάρχει χώρος, δεν υπάρχει χρόνος....
-Μα ακόμα κι όταν οδηγάς βάζεις ν' ακούς ειδήσεις!
Δεν υπάρχει χώρος σε μένα, στο μέσα μου αυτή την περίοδο...νιώθω βομβαρδισμένη από πρέπει! Νιώθω πνιγμένη! Κι όταν δε μπορώ ν' ανασάνω, δε μπορώ ν' ακούω μουσική....
-Νόμιζα πως την μουσική την έχεις πάντα μέσα σου...
Την έχω. Τώρα που το λες, μάλλον την έχω και κοιμάται....δεν την ξυπνάω....μη ρωτάς γιατί...έχω μπλοκάρει....Κινούμαι σε μια πόλη πηγμένη από αμάξια και αναγκαστικά επιβραδύνω το ρυθμό...Σε μια πόλη άδεια από ελπίδα για το αύριο, μια πόλη θυμωμένη και δυσλειτουργική...μια πόλη που δε σ' αφήνει να περπατήσεις στην καρδιά της και να ρουφήξεις την ουσία της....ανασαίνω μια πόλη τρομαγμένη και τρομάζω κι εγώ...τις νύχτες ψάχνω το φεγγάρι μα διαλέγω λάθος ώρα και το χάνω τελικά....
-Σου κρύβεται....
Γιατί; Μπορεί....αφού του κρύφτηκα κι εγώ...ενώ εκείνο ήξερε εγώ έκανα πως δεν ήταν έτσι - πότε θα με "παραδεχτώ";
-Δε μπορείς να σε "παραδεχτείς", δεν προσπαθείς, δε θέλεις κατά βάθος...
Μα νιώθω πως θέλω! Νομίζω πως προσπαθώ...μάλλον με κοροϊδεύω....όπως κι απόψε...διαβάζω όσα γράφω και νομίζω ότι είμαι σε παραλήρημα...Αλλιώς ξεκινάω, αλλιώς συνεχίζω, αλλού με πάει, αλλού το πάω....
-Ξέρεις πού;
Όχι...."τι θέλω τι μήτε ξέρω τι"....
-Ώπα! Να 'το το τραγούδι!
Ώπα! Το έχω μέσα μου ναι! Και τώρα στο mute πάλι το ακούω....κλείνω τα μάτια και το ακούω! Ναι!
Τι ωραία....Κλείνω τα μάτια και το ακούω...."δυο γνώμες μέσα μου, σταγόνα τη σταγόνα ο πόνος μου...."...τι ωραία, τι αληθινά ωραίο....
- Τι είναι ωραίο;
Ωραίο είναι το τραγούδι που σου έρχεται αυθόρμητα και σου γεμίζει τις αισθήσεις....που σου λέει τόσα πολλά ενώ δε μιλάει σε σένα μόνο -κι ας το νιώθεις καταδικό σου εκείνη τη στιγμή -....
Ωραίο είναι να βλέπεις μια καινούρια μέρα να απλώνει και τον ήλιο να σκάει μύτη...εσύ να είσαι τυλιγμένη με μια κουβέρτα έξω από το σπίτι κι ας έχει έξω 5 βαθμούς, αρκεί να βλέπεις να ξημερώνει...Ωραίο είναι να νιώθεις πως περπατάς στον πορτοκαλί διάδρομο που στρώνει μπροστά σου το ηλιοβασίλεμα το καλοκαίρι...τότε που ξεχνιέσαι μαζί με την μέρα που δε θέλει να τελειώσει κι είσαι πάντα έξω την ώρα που φεύγει ο ήλιος...Ωραίο είναι να κοιμάσαι στο κρεβάτι σου μετά από απουσία πολλών ημερών....Θες κι άλλα;
-Μου φτάνει....γέμισα εικόνες.....
Μα θέλω να πω κι άλλα!
Ωραίο είναι το αναπάντεχο χάδι, που το 'θελες τόσο καιρό κι εκεί που νόμιζες ότι δεν υπήρχε περίπτωση και προσπαθούσες να σε πείσεις ότι δε σε πολυνοιάζει, να το παίρνεις και να πλημμυρίζεις από χαρά....ωραίο είναι να ξαγρυπνάς μ' ένα βιβλίο που σ' αρέσει και να ταξιδεύεις αλλού μέσα από τις σελίδες του.....Ωραίο είναι ...... φτάνει για σήμερα λέω....
Σε λίγο θα ξαπλώσω στο κρεβάτι μου....δε ξέρω αν θα διαβάσω κάτι....θα αφήσω την τηλεόραση να παίζει...στο mute....και θα φτιάξω εγώ τους διαλόγους και το soundtrack......για όνειρα γλυκά....

Slow motion....

Φθινοπώριασε. Το σαββατοκύριακο το ένιωσα. Μ' άρεσε η ξαφνική βροχή κι η μυρωδιά της γης. Δεν ήμουν στην Αθήνα. Ήμουν μακριά. Σε γνώριμους τόπους - γνώριμους και τόσο ξένους...
Κι όπως συνέβαινε και τότε, τότε που ήμουν παιδί, έβρεξε πολύ δυνατά και κόπηκε το ρεύμα....Ήταν τέλεια! Είχε σκοτεινιάσει κι ας ήταν μόνο 3 το μεσημέρι....δεν ανάψαμε φακούς, ούτε κεριά...καθήσαμε έξω κι ας είχε ψύχρα και χαζεύαμε τη θάλασσα μουτρωμένη από μακρυά...- μουτρωμένη αλλά τόσο ωραία!....και μιλάγαμε, γελάγαμε, θυμηθήκαμε, συγκινηθήκαμε, διαφωνήσαμε, απλώσαμε το χέρι στον ώμο να πούμε "εγώ είμαι πάντα εδώ"...
Για μια στιγμή ένιωσα ότι δεν είχε περάσει καθόλου ο χρόνος...ένιωσα ότι αυτή τη στιγμή την είχα ξαναζήσει....στο σπίτι στο χωριό, στο φοιτητικό σπίτι στην Αγγλία....ναι deja vu!
Μετά συνειδητοποίησα ότι τα χρόνια έχουν περάσει, ότι δεν είμαστε ίδιες, ότι δεν είμαστε μόνες...ήταν το γέλιο του παιδιού δίπλα μας να μας φωνάζει και να μας ξεσηκώνει...αυτό ήταν το διαφορετικό ! Και το τόσο ωραίο..... Κι ύστερα πέρασε η ώρα....ήρθε και το άλλο παιδί, το πιο μικρό...τότε σιγουρεύτηκα εντελώς: τα πράγματα είναι αλλιώς....
- Μα είσαι η ίδια κατά βάθος....
Ναι...Και όχι ταυτόχρονα....μετά ήρθε και το ρεύμα, πήραμε το δρόμο της επιστροφής....άφησα το παράθυρο ανοιχτό να μυρίζω τη γη...πάντα μου άρεσε η μυρωδιά της γης μετά τη βροχή....
Σαν ανεβήκαμε το βουνό είδα κι ένα υπέροχο τεράστιο ουράνιο τόξο....Έβλεπα τα χρώματα τόσο καθαρά και κόλλησα σ' ένα υπέροχο και βαθύ μωβ στην κάτω του άκρη....Οδηγούσα αργά κι ένιωθα ότι είχα μπει στην μωβ ζώνη...πηγαίνα αργά - slow motion - κι όλα γύρω μου είχαν διαφορετική ταχύτητα - και διαφορετική σημασία και...
- Άλλη ουσία....
Ναι....άλλη.... πιο βαθειά. Στάθηκα στην άκρη του δρόμου....σύννεφα είχαν τυλίξει το βουνό....εξωπραγματική εικόνα! Έψαξα για τη μηχανή μου, δεν την είχα μαζί ....Θύμωσα με τον εαυτό μου κι επανήλθα στην πραγματικότητα.... Όλα ξαναήρθαν στην πραγματική τους διάσταση, στους πραγματικούς τους χρόνους....
Γύρισα πίσω...η μέρα όμως δεν είχε τελειώσει...
Λίγο μετά περπάτησα στο χωριό. Είχε νυχτώσει. Σάββατο βράδυ κι όλα είχαν ερημώσει....Περπάταγα πάλι σε άλλη διάσταση...πάλι slow motion...ένιωσα σα τότε που περπάταγα στους δρόμους του χωριού προχωρημένο φθινόπωρο γυρίζοντας βραδάκι από κάποιο φροντιστήριο...Μόνο που τότε ήταν αλλιώς...δεν ήταν τόσο σκοτεινά....τα μαγαζιά ήταν ανοιχτά....κόσμος περπάταγε στους δρόμους....Τα έβλεπα στ' αλήθεια όλα αυτά ξανά σε αργή κίνηση....Ένα απότομο φρενάρισμα με επανέφερε στην πραγματικότητα. Και τότε κατάλαβα πως πρέπει να επιταχύνω το βήμα μου γιατί κάτι τύποι με κοίταγαν περίεργα κι ένιωσα ανασφάλεια.... Μπήκα στο σπίτι λίγο μετά ...Έριξα νερό στο πρόσωπό μου και με κοίταξα μετά από καιρό. Είδα τα μάτια μου κουρασμένα και δυο ρυτίδες που δεν τις έβλεπα πριν ακόμη κι αν τις είχα....
- Έλα μωρέ, εσύ , ρυτίδες.... πώς κάνεις έτσι;
Εγώ, ρυτίδες, ναι...... Ναι! Χαμογέλασα όμως.... "Εντάξει είμαι και με ρυτίδες" είπα στον εαυτό μου κι έτρεξα γιατί άκουσα την μαμά μου να με φωνάζει για φαγητό....

Τι να σου γράψω;;

...τι να σου τάξω; Στέρεψα!
- Τάξε μου μια βόλτα φθινοπωρινή...τι ψυχή έχει μια βόλτα τώρα που έχει ωραίο αεράκι;
- Αν έχει ψυχή λέει;; Και πού να την βρω...Πώς να την βρω; Άμα την βρω δε θα την κρατήσω μόνο για μένα...εννοείται! Μα όλα είναι ίδια κι όλα είναι αλλιώς! Μέχρι και το ραδιόφωνο έχει μείνει 'άφωνο'...Ψάχνω, ψάχνω να βρω κάτι ν' ακούσω μα τίποτα...νέκρα.....πάνε οι φωνές κι οι αυθορμητισμοί....παντού σικέ....καταλήγω σε ειδησεογραφικούς σταθμούς και τότε μαυρίζω πιο πολύ...τι πράγμα είναι αυτό ρε γαμώτο; Πώς να κάτσω να ονειρευτώ; Και στα όνειρα περικοπές μας κάνουν - κι εμείς τσιμπάμε......
- Τότε τάξε μου μια αγκαλιά να με ζεστάνεις τώρα που φεύγει το καλοκαίρι....μια αγκαλιά σου μόνο....ζητάω πολλά;
- Μια αγκαλιά να σε ζεστάνει; Μα οι άψυχες αγκαλιές σε κρυώνουν περισσότερο...όλα τα πήρε το καλοκαίρι...στο είχα ξαναπεί αυτό
-...ναι αλλά αλλιώς τότε, αλλιώς τώρα.
- Ναι, αλλιώς. Τώρα όλα αρχίζουν αλλιώς...Ποια αγκαλιά; Ποιο φθινόπωρο; Μα έφυγε στα αλήθεια το καλοκαίρι; Θα έχουμε καλοκαίρι, φθινόπωρο, άνοιξη, χειμώνα στα χρόνια που θα έρθουν άραγε;; Για σκέψου! Δε θα έχουμε χειμωνιάτικα και καλοκαιρινά ρούχα...θα κολυμπάμε όλο το χρόνο....κι όταν οι θάλασσες αρχίσουν να ξερνάνε ακόμα περισσότερα νεκρά ψάρια θα κολυμπάμε μόνο στις πισίνες - αλλά όποτε θέλουμε......!

- Σταμάτα! Μαύρισε η σκέψη μου..! Μην πεις τίποτ' άλλο! Δε θέλω ν' ακούω!
- Σ' αγαπώ!
- Ακόμα;
- Πάντα!